Tuesday, August 18, 2009

Mother Teresa toh ka kimutonna thute

:-Philip Thanglienmang; Dated 2nd OCT 1985 MORVI, GUJARAT STATE, INDIA

Lukhdhirji Engineering College, Morvi ah Bachelor of Civil Engineering zil a ka op lâi in,Mother Teresa in ama phukhiet Missionaries of Charity in tagate vâna mun enkhe dîng in nimit 2 October 1985 kum in Morvi ah ahing zin hi.Amanu pên Nobel Prize ngâtu leh mi minthang ahijieh in Kei zong ka guolte toh amanu va kimupi dîng in ka va kuonta uh hi. Ka zilna mun uh pên luigal lam ahi a, ka cycle chiet uh ka kihia chiet uha MC te centre ka tungta uh hi. Ka tun tah un Mother Teresa ka kimupi thei pai sih uh hi. Ajieh ahileh amanu khu ngâhnu siengthoute toh chapel sung ah lungsim khongâina ana nei uh hi. Ka ngâhngâh uh a,ka ngâh chim khop mai uh hi.Vân a um ka pa uh(Our Father) leh Zahuoi Mari (Hail Mary) thûmna tampi vei angêt uh ka jâ a, Rosary thungetna apibawl mama a, tua lâitah a ka na ngaituo pên ahileh Mother Teresa pên Nu Mari toh kikum zing a gamtâng mi ahi chi ka theikhie hi. Naikâl ni tuom thungetna aneijou un Mother Teresa leh ngâhnu siengthoute a ûnpi un inn mâi ah ahing pawt dohta u’a, mukhâh nâilou mi ahiman in ka leisan mama khop mai uh hi,aguong sang amah? Ahilouleh a guong(dung) nêu ama? chi zong ka thei lou ahijieh in ka na enchien leh khum mite lah a atompên khu Mother Teresa ana hi thepthop kawi valong! tuachi in ka theichien ngâl a, ke’n zong ka del phei a, ka va khutsa pai hi.Ka dinton gêl leh amanu pên ka bilkhum tan bep a sang ahi giap hi.Amanu in agên thupi pên khu ‘God Bless You’ chi’n a kimupi tapou leh amanu hing nousiet poupou mite tung ah thupha a buohkhum hi.Tuajou in, tagate vâna munpi a haw dîng in akuon a, kouteng in zong ka zui dîmdiam uh hi. Khum mun a nâusênte ava ve kawikawi a apom let a, ahoupi zêl a, a zût sipsep hi. Ta bang a nâusênte ahing pom leh zût lâitah in amahaw akipâh thei mama uh a, tuami ka et chiengin nu in tate a ît mabang in Mother Teresa in zong a ît hi chi ka lungsung ah ahing kilang a ka tang in in lamdang ka sa hi. Taga sawmnga tuom a om hi. Khumi mun ah doctor leh nursete law nei lou mi kipekhe(volunteered)ngen ahisim hi. Volunteer a nasêm mi tampite a om uh hi. Missionnaries of Charity convent ah akilekia a, khunah kou pawl in zong tawi theitheiteng tawi in amanu autograph ka la chiet uh hi. Kei in Hostel room sung a ka kilâhna lim khat ka tawi a tuami tung ah Mother in ‘God Bless You’ chi in a khutsut ngêi in ahing giel pieh a kei in zong kipâhtah in ka lungkimna thute amanu kûng ah ka thuh sawn hi. Amanu in ka kikhen masang un hichi in ahing vâihâh uh hi, “Young men God loves you be kind and generous to your fellowmen, May God Bless You” achi hi.

BLESSED TERESA A STEP FROM SAINTHOOD

Mother Teresa pên Albania mi ahi.Yugoslavia gam nei a om Macedonia gam sung a Skopje khuo ah August nimit 26th 1910 kum in apieng hi.Skopje khuo ah 1910 kum mihing 25000 vêl ana om hi. 1950 Kum in Darjeeling a om Lorretto Convent nuasie in Calcutta khopi ah ahingtung a miliengvâite, migentheite, mitvaite leh miphâhte enkol dîng in MC society aphut khie hi. Ngâhnu siengthou 12 toh kipankhie in tunidongin ngâhnu siengthou 4,500 vâl tagate vâhna, zatou-innte, leh sang-innte enkol un gam 133 ah a omta uh hi. Kum 1979 kum in Nobel Prize a na ngâ hi. October 19 2003 Nipi ni in Rome sung a om Vactican Khopi ah Mother Teresa shinua kum 6 leh ha khat jou in kum 83 upa Pope John Paul II anina in Kolkata a a na ngaai Mother Teresa pên St.Peter’s Square leituol mipi 3,00,000 mâi ah siengthou suosah(to beautify) hi. Tam pên Katholik Biehna tângthu sâu sunga kinpên lah a khat ahi. Naikâl ni leh alang sung vingveng Mass zuina leh hunjahna aneijou un, India numei lâmsiemte’n pâpe chituomtuom leh chimnamtui tawi kawm un alâm uh hi. Mother Teresa sisterte aza-aza in a sari dum uh toh kithuom un la asa uh a, Kaldinalte nâi puontuol san toh kithuom un a akiguol uh hi. Presidentte puonsil dumte in akivon uh hi. A hluoh damlou leh a hâtjou nawnlou Pa Pope John Paul II in a dammawna khawhsa lou leh phawh lou in hunjahna teng a mang a, a hâm siengjoulou phiel in siengthou suosahna kamtengte phûisamna aneijou hâmhâm hi. Tuajou in, athatawlna dîng in ahunngâna pên apanpitute in English leh Italian hâm in a simsuoh uh hi. Mumbai Kaldinal Ivan Dias, Kolkata Archbishop Lucas Sircar leh adangdangte in a thugênna asim uh a Pa Pope in hichi in agên hi; Ka mimal in tami numei hângsannu; keima kûnga om zing dân a ka theinu tungah kipâh ing. Mother Teresa lim lienpi ahing kihonkhiet lâitah in mipite’n pâtâtna khut a bêng uh hi.” Amanu pên Samaritan miphapa chiemtêna ettontheimi ana hi hi. Pa Pope in achi hi.Amanu in anêupên himai atêl guoh hilou in anêupên têngta(suoh) hiding na têl ahi, achi hi. Roman Katholik Biehna sung ah Mother Teresa tuinle suhlungkim(beatified) mite lah ah 1315 na ahi. Amanu pên Pasien kûng leh avêngte kûng a akipumpieh jieh in amanu lungkimna lienpên ahia tualeh anumei hina zie thupipên ahinsung in amang hi, achi hi. Amanu khu Pa Pope in siengthou suosah(blessed) ahita chia a phuondoh lâitah in MC sisterte jousie pên anap-ahî toh akitehta uh a,mipite’n pâtâtna khutbêh thupi tah in, anei uh hi..Khumjou in, Mother Teresa mâivun kin leh nûimêl lim lienpi Bieh-innpi mâilam a kitâ khu mipite muthei dîngin a kihawhkhie hi. Roman Katholik Biehna dân jui in misiengthou siengthousuosahna khu a tawmpên a kum 5nga têitêi ngâ ngâi ahi hi. Ahivangin,Pa Pope in tami dân khu akoikhie a, Mother suhlungkimna dîng in tam dân koikhietna anei toh kijûi in amanu shijoukalsie kum 2ni jou in koikhietna thu apie hi. Kum 83 upa Pa Pope in Mother Teresa pên ama mimal lawm in ana sim a, amanu pên misiengthou hina pieh pai dîng in ana ngaituo vâng in Kaldinal pawlkhat in tuachi a bawl dîng in ana phâsahpieh sih uh a, tuachi hitaleh nua lam chiengin midangte misiengthou phuonna lam ah peidân hâsa khat asuoh dîng hi ana chi uh hi. Roman Katholik Biehna sung ah mi koipou khat Misiengthou(saint) suo masang in tunkot nivei kân ngâi ahi. Amasapên in tua mipa/minu min a miracle khat apienkhiet ngâi hi. Tam khu Blessed kichi ahi. Anina miracle nina amin a apien chiengin ama pên Saint(misiengthou) chi’n akiphuong thei pan hi. Siensuona(canonization) hitheina dîng in miracle(sillamdang) ni bêh apien ngâi têitêi ahi. North Bengal South Dijnapur district a om singtâng numei Monica Besragilpi natna huoisie(gilbawtum=abdominal tumour) pên Mother Teresa tungtawn a thûmna ana nei leh ahing adam thut a,tuajieh in Mother Teresa siengthounu suosahna dîng chiemtêna lienpi ahing suohta hi. Monica Besra zong khum hun mang thei dîng in Vatican khopi ah apûi uh hi. Mother Teresa thahengnu Superior-general Sr. Nirmala in zong ahing jou a, India Kumpi thaheng in MOS for law and justice Pu.P.C.Thomas zong ahing tel hi. Mother Teresa lim lienpi ahing kihon tah in mi pawl khatte in India gam mother Teresa lim tuonna diellâp akhut un atawisâng u’a alehtou uh hi. Pa Pope in amângtouna ah tou in anualang ah St.Peter’s Basilica kilang singseng kawm in Mother Teresa theijingna silte Archbishop Lucas Sircar leh Fr.Brian apatin asâng hi. Monica Besra thudohna akineina a agêndân in hichi in agên hi; “MC sisterte in ka kawng ah Mother Teresa lim ahing khîpieh u’a tualeh thungetna ahing neipieh uh hi. Tuami ni ahileh Mother shini kum khat achinni ahi khelkhel hi. Tuabang ahing bawl joutah un ka mit angûi mama a,ka k’îmutsuoh in lupna sêna’n ka kineita hi.Ka lup sung in ka î'mut a tui mama hi. Tomkhat jou in ka hing khanglou a, ka khahlaw bepin ka gil ma ka ngaituo tinten a, tuachia ka gil ka zût leh a sung a a bawtum om pên khu ana om nawnta sih a ka tahsa omdân ajâng huoi thut hi.”

Katholik hitaleh hitasih leh a ennuommi tampite ahing kikhawm uh a, Vatican vâisaite hisâpdân in St.Peter’s Square tuolpi ah mi atawmpên in 3,00,000(tulza thum) hing kikhawm in asim uh hi. Tuahun a mipi kikhawm Vatican Khopi sung a dîng in atampên leh amasapên in zong akigên hi. Zân khuomiel khopiguo ju zêl a,zîngninou ahing suoh diei? chia Vatican vâisaite a khongâi lâi un zong hunmanna dîng hun ahingtun bep in zîngmawng khovâh hoi amuthei u’a zîngninou val singseng muthei in a om uh hi. Kaldinal Telesphore Toppo in hichi in a gên hi; “Mother Teresa siengthounu hisahna apatin biehna chinteng ahing kitheisiemtuona dîng ka lam-en hi. Eite’n sillamdang hingpieng pai heh chi i lam-et sih u’a,tualeh thakhat in zong bangma kikhêlna a om thei sih hi;ahi zong i lam-en sih uh hi.hinânleh tami hunjahna pên Pasien nasepna ahi. Tualeh mitampite’n Mother Teresa in eite ettê dînga ahing nuasiepieh thuhilna;hamuonna,kituona,kilemna leh mipi nasepna etsahna ahing pieh ahi chia i pomna dîng uh ahibou hi.”achi hi. Mother Teresa in a Kristien hina na phuol ngai mawngmawng sih hi. Ahivângin, leitung a om Hindute, Muslimte leh adangdangte apatin pâtâtna ana ngâ veve hi. Mother Teresa in 1979 kum a Nobel Peace Prize asânna nia athugênna ah hichi in agên hi, “Ke’n Pasien ka ît hi;ichi u’a hinânlehzong i innvêng-louvêngte i ît sih uh leh i Pasien îtdân uh pên abukim sih hi,ka chi nuompên ahileh nangin na mit ngêi a na muthei,na khut ngêi a na thamthei,na tênpi,na giepi na innvêng-louvêngte na ît sih leh na mit a na mutheilou Pasien bang na chi ît diei? ”.achi hi. Pu.Navin Chawla in Mother Teresa tângthu a gielna ah hichi in agên hi
......to be continued....

No comments: