Tuesday, February 19, 2008

ZO TAWNDÂN A SAHOU SEMDÂN


(1) Zo tawndân a sahou semdân mun ni(zâtni) in a kikhen hi.
Khatna ahileh; innlamsuisa,sielkhupsa,nâu âisa
2) Anina ahileh; Tunsa ahi.
(i) Mun ni ci na khu a tunga innlamsuisa,sielkhupsa,nâu âisa citeng khu a semdân a kibang hi.
(ii) Tunsa(Mousa) pen a semdân a tuom hi.Tunsa semna ah,salem,salukhu a kilem hi.
(3) Sahou pen a kigawm in 8(giet) a pha hi.
(4) Tunsa thâ ciengin salem kiciteng khu ; a ngawng viel tunkhat,a cing a zin a salukhu kic khu toh,a nâh leh a phua kikâl a(V) bang khu,a ziet lam leh a veilam a toh,a gawm in salem a kici hi.
(5) Salem kici khu gamlapi a pansa hing kuonte mê in a kihuonpi hi.
(6) Ei Zo Sielmawng a hing kuon,Dênhla a hing kuon,Khuongtal a hing kuonte zosie tunsa semdân a kibang hi.
Sahou minte
A lutang
A khanei
A lieng gêl(a ziet a vei)
A nâh khat(a gu sim in 5)
A ngum
A mal gêl.
A lieng khat leh a mal toh giet(8) ahi.
Sagaw kimandân
Innlamsuisa
(7) Innlamsuisa pen sahou tunna I hileh I pâithei( I hlângthei) hi.cina khu,Tanu moutha pante sa I tha nâis ih leh ,innlamsuisa a pieh sawnthei ahi. Sahou mute I hileh nâu âisa leh âitah sa khu a cidân a ki bang hi.
Nâu âisa(âitah sa)
(8) I tanu khat a moutha a ta ang nei ciengin aitahsa ci khu numei nu nuate’n a pie hi. I tanu sa I pieh te’n a nuapa a pupa khu sum Rs.1000(tûlkhat) a pie hi. Tam khu kinoupuohna a hi. I pu I pate’n a kipuoh khu puon kul ngentang a kipuoh I hisih leh lungsim in zong a kipuo cina khu ahi.
Bilvusa tungthu
(9) Bilvu sa ci khu I tu I ta khat mouthana a ta ang nei ciengin a min a kiphuo, a nuate a kitap leh a min pupa amin punu’n a tu bilvuna’n a pieh nuom bangbang a pethei hi. A tute’n bilvu(na) a dangdang apethei nai sih hi.
Upa in naupa a vanpiehna
(10) Upa’n naupa innmun lougam a pieh leh naupa’n sahou khat in mâisí kici khu upa a pedîng hi.
Upa leh naupa innmun lougam kipieh kal a,kihauna kisietna a nei uh leh mâisí pieh nâilou ahileh apepa upa(tazawpa’n) a piehsa van lougam inn mun a nualâhpi thei hi.
Nauzawpa’n mâisí a sahou a pieh man leh tazawpa’n(upa’n) a van piehsa a nualâh thei nawnsih dîng hi.
Tanu Tu kicina
(11) Tanu tuta kici khu I unu I naunu I tanute khu tuta kici ahi.
Nopni dâni’n nute’n pute(a nuate) inn ah panmun a lahi.Dâni’n shi a uop u’a,kuo zong a nute pasalte’n a tou uhhi.
Tanu pasalte tute’n a pute natoh silbawl a hu u’a tuami khu tu in tusawn a nei kici ahi.
Pute a tu inn a haw ciengleh
(12) A pu atu inn a a haw ciengleh a tu in a pu zu a sum dîng hi.A tupa a tunu pu inn a a haw leh a pu in, a tu khu sa a gaw dîng hi. Tuami khu tanu nuakawm a kici hi.
(13) Zaw leh Bê kimandân
Tânglâi in zaw leh bê mandân thusie thupha a op leh patong in a kisawl hi. Tualeh,mou hlâhna ah thu sungin a kimang hi.
(14) Inn lam ciengleh
Inn lam dîngpa’n tu kum in inn lam dîng ka hi ziehin zutung(zozu) a kiging pha mama hi. Tualeh,a zaw a bêpa’n zong khâuvaw lien mama khat tuoh in a ging hi.
(15) Inn lam dîngpa’n sa inn lam sa zong nâhpitahin a khol a,voh bang tûhnga bang zong a khawi hi. Inn lam ni’n inn neipa’n sungzu(pulamte cina hi) a tât a(zu min ni in a kikhen hi); (i)Sungzu leh (ii)Tângzu a kici hi.
Sungzu pen tângzu sângin a tûizaw deu a,a cia deu hi. Ahivangin,a min nei deu a,kibawl ahi.Inn kilam a,a zawna ah innkhumte a tuom ah inn tungah ann leh zu a tuom in ( atuon in) a kinesah a,a kidawnsah hi.
(16) Inn lam ni a zu leh sa peidân
A tunga kigên bangin sungzu leh tângzu lâhdân. Sungzu pen inn neipa zawpa in a lâh a,tângzu pen inn neipa bêpa’n a lâh hi.
Inn lam ni in tapzâng(tap) a kiluoh a tute’n tap a luoh hi. A mawpotu pen tutazaw ahi. Inn lam zaw in tap luo zu zong khâpkuo khat,a tuom in a kikoi a,tuta tazaw in a lâh hi.
(17) Inn lam zaw cienga na sepdân leh a pata nasepdân
Inn lam kipatin zawpa’n bihla a khâi hi. Bihla ci pen mâi lang leh sia langah a kikhâi hi.Bî a taltal in kikân(ia) hi. Tuami khu inn neipa leh a zawpa bangkhat zieh a kihâu a kibal na a op khâh leh, zawpa leh inn neipa akihlasiet khâh leh thutam tuhna in zaw leh bihla heu e a kici hi.
(18) Zu lâhdân
Sungzu kilâh in apatna ah inn neipa zaw leh bê gêl in sielki lienpen dimtuoh in a kisawpieh a,a khawng nukhia pen a kidim gêl hi. Ahisihleh,khâpkuo sungah a nuasun thei hi. Tuazou ciengin sungte(pute) lah a a tâpen ah a kipan hi. Mi ni a kimâituo a,a kidem gêl hi.
(19) Tângzu zong tua bangin a tâzaw langah mi ni a kidemsah hi. A kilah hi.
Inn lam ni a,pute tawi dîng
(20) Pute’n âh khat ciet,aminsa in a tawi a inn lamte a pie a,tuami pen inn lampa zaw leh bê te zinu te’n sêu ah bû a khol a,âh pen a tuom in a khol a,tapkuong sungah a koi hi.
Tua pute hing tawi bu leh âhsa pen inn neipa tute zousie’n a kinesah hi. Tuaziehin,No.12 na kigiel bangin tute pu inn a haw leh sa a kinesah khu ahi. Ki-îtna lien mama hi. Lâi Siengthou Korinth; 13:1 apatin en lei tuami toh kituoh ahi. Îtna silpieh lienpen ahi.
Inn kilamzou a zîngni a omdân
(21) Inn lam ni in inn neipa’n voh ahisihleh ûi a that hi. Tuani in a zaw leh a bêpa tel in a tute zousie toh,tua inn tha lam in tua mun ah na a kisêm hi. Tuani in inn tha ah,zawpa’n bihla a sah langah a hlang langah tangtahin,a tan dîng hi. Bêpa’n tute nasep zousie a enkol dîng hi. Tutâzawpa lamkaina in tute a kimkhat a hat lang. Phungdou(singkehna) gamlah ah a puo uhhi. Tuami pen sumpha leh bihlâppha kikâl ah a kicieng dîng a, hawh lam kitawna leisâi zousie sumpha dipna’n a kinei dîng hi. Zo te adîngin sumpha pen na poimaw mama khat na hihi. Tua sungah sum a kikoi a,numeite’n tuanah,annêh a su uhhi. Sum koina ahiziehin in sumpha a kici hi.
Inn lam ni a tute opdân dîng
(22) Inn lam ni in tutate’n zubêl tungkhat ciet a tawi a,tua zutung pen inn lamzu a kici hi. Adiehin,a kitung nêh hi. Zu lâh pen tuta tâzawpa’n a lâh hi. Zu lâhdân zong a om hi.

Author: Pu. Kamchinkhup Tungdim,Sugnu Lamhang village,Manipur India

No comments: